505

KURT COBAIN BELGESELİ 

(Alkan Avcıoğlu - 14 Ağustos 2015 - BirGün)


Aldığı olağanüstü eleştirilerle dikkat çeken ve bu hafta DVD formatında piyasaya sürülen ‘Cobain: Montage of Heck’ kaçırılmaması gereken bir film.



Bu sene başında Sun­dance Film Fes­ti­vali'nde prömiy­erini yapan belge­sel 'Cobain: Mon­tage of Heck’ bir süredir sine­ma­sev­er­lerin mer­akla bek­lediği bir yapımdı. Müzik tar­i­hinin en ikonik figürlerinden biri olan ve “X kuşağının sesi” olarak kabul edilen Kurt Cobain'in hayatına çok içeri­den bir bakış atıyor olması bu merakın kuşkusuz asıl ne­deni. Fakat daha önce hiç bir yerde yayınlan­mamış görüntüleri içer­mesi bir tarafa, belge­selin aldığı övgü dolu eleştir­iler de bu merakı tetikleyen un­surlar­dandı. Türkiye'deki Nir­vana hayran­ları ve sine­ma­sev­er­ler de bir süredir bu filmin hangi fes­ti­valde karşılarına çıkacağını merak ediy­ordu. Pek çok fes­ti­valde göster­ilen ve örneğin önümüzdeki hafta Saray­bosna Film Fes­ti­vali'nde de göster­ile­cek olan filmi Türkiye'de gökte ararken yerde bul­duk. 'Cobain: Mon­tage of Heck’ bu hafta Türkçe altyazılı DVD ve Blu­Ray for­matında yayınlandı. Der­hal izlen­mesi ve DVD'nin arşivlerdeki yerini alması gerek ama umuy­oruz ki yine de bu belge­sel önümüzdeki film fes­ti­val­lerinden birinde karşımıza çıkar. Böyle­likle 2015'in en çok ses ge­tiren belge­sel­lerinden birini perd­ede de izleme şansına erişiriz.

İnter­net­teki DVD satışı yapan mağazalarda şimdi­lik tal­ih­siz bir şek­ilde 'Cobain: Mon­tage of Check’ adıyla kayıtlı olan DVD'nin kapağı daha da tal­ih­siz bir çeviri kazasına kur­ban gitmiş. DVD kapağında Rol­ing Stone'dan bir alıntı var: “Tüm za­man­ların en samimi rock dosyası”. Yurtdışındaki DVD baskısının kapağında göre­bileceğimiz gibi alıntının ori­ji­nali “The most in­ti­mate rock doc ever” yani “tüm za­man­ların en samimi rock belge­seli”.

Bu “dosya"ya (!) arşivinizde hak ettiği bir yer ayırmak önemli. Çünkü filmi önemli kılan un­surların başını çeken şey daha önce hiçbir yerde kul­lanılmamış görüntüleri ve kayıtları içer­mesi. Müzik biyo­grafi­leri ve belge­sel­leri riskli çalışmalardır. Hele de söz konusu sanatçı veya grup müzik tar­i­hinin en önemli gru­plarından biriyse. Haliyle Kurt Cobain'in in­ti­harı son­rası onun hakkında veya gru­pla il­gili yazılıp çizilmeyen şey kalmadı, yüzlerce kitap ve makale yayınlandı. Müzik tar­i­hinin en önemli gru­plarından biri olan Nir­vana'nın üzerinden 21 sene geçmişken hala keşfedilmemiş ve söylen­memiş ne ola­bilir ki? Yönet­menliğini Brett Mor­gen'in yaptığı belge­selin bu soruya çok net bir yanıtı var: Tah­min ede­bileceğin­iz­den çok daha fazla şey.



GE­LENEK­SEL BİR BELGE­SEL DEĞİL

İsmini, Kurt Cobain'in evinde kay­dettiği ve şarkı ko­la­jları, radyo alıntıları, ses kayıtlarından oluşan bir kasete verdiği isim­den alan Cobain: Mon­tage of Heck, Kurt Cobain'in ailesi tarafından on­ay­lanan ve destek­le­nen ilk çalışma. Yönet­men Brett Mor­gen'e tüm aile arşivine sınırsız erişim ver­ilmiş. "200 saatin üzerinde yayınlan­mamış müzik ve ses kayıtları, say­makla bit­meye­cek ev kam­erası görüntüleri ve 4.000 say­fanın üzerinde yazılar ve çiz­im­ler"le karşılaştığını söylüyor yönet­men. Tüm bu malzemeler Kurt Cobain üzer­ine yeni bir per­spek­tif yarat­mak için imkan sağlamış. Kurt Cobain'in me­dyaya karşı tam bir kapalı kutu olmuş olması bu içeriği daha da değerli hale ge­tiriyor.

Ge­lenek­sel bir müzik belge­seli değil 'Cobain: Mon­tage of Heck’. Nitekim kurgu anlamında ge­lenek­selleştiği ve konuşan kafaları (röpor­ta­jları) bu amaç için kul­landığı anlar belge­selin töke­zlediği nadir anlar. Bu belge­selde me­dyadan bildiğiniz Kurt Cobain'i bu­la­may­a­caksınız. Onun mitleştir­ilmiş sahne per­sonasını da. Çocukluğuna, kariy­er­ine bakış açısına, evliliğine dair pek çok samimi ayrıntıyı bu­la­caksınız. Belge­sel, tüm bun­ları or­taya ya­yarken, Cobain'in yaratıcılığını ve müziğini daha iyi an­laya­bileceğimiz bir evren yarat­mayı başarıyor. Hikaye anlatımı açısından tıpkı ismi gibi bir kolaj bu çalışma. İllüstrasy­on­ları ve an­i­masy­on­larıyla oluşturduğu tarzını fotoğrafları, bel­geleri, günlükleri, not defter­lerini ekrana ge­tirirken de ko­ruyor. Ni­hayetinde de Brett Mor­gen'in biçimsel ter­cih­leri, Kurt Cobain'in iç dünyasını ve onu sar­malayan ortamı daha iyi an­la­mamızı sağlıyor.

"Sadece hayran­ları için” pek çok kötü müzik belge­seli için kul­lanılan bir tabir. 'Cobain: Mon­tage of Heck’ kötü bir belge­sel değil, ak­sine oldukça iyi; fakat yine de ben­zer min­valde bir şeyi söyle­mekte fayda var. Bu belge­sel Nir­vana hayran­ları için bin kat daha değerli. Hem muaz­zam içeriği hem de bu içerik­ten nasıl fay­dalan­ması gerektiğini bilen biçimsel ter­cih­leri ne­deniyle. Tüm bun­ları düşününce de bu yılın hakikaten sinema olay­larından biri olarak sayıla­bilir 'Cobain: Mon­tage of Heck’. Malum, belge­seller bizim ülkede hiç ilgi görme­zler. Ama bu il­gi­si­zliğe al­dan­mayın ve bu filmin gözünüzden kaçmasına izin ver­meyin.

(14 Ağustos 2015 / BirGün)

500


Geçsin bakalım zaman bildiği gibi.. 
Nasıl olsa içimde benimle birlikte yaşlanıyor..

Uzak bir rüzgarın hayali...